Eğer şer’an intihar caiz olsaydı elbette Rus’un Başkumandanının ve İstanbul’u işgal eden İtilafçıların Başkumandanlarının kendini idam etmek vaziyetlerine ve divan-ı riyasette elli mebusun huzurunda ilk Reisicumhurun şiddetli hiddetine karşı tezellüle tenezzül etmeyen bir adam, elbette pek çok defa bir âdi jandarma ve gardiyanın ve âdi bir memurun tahkirkârane ihanetleri ve iftiraları ve tazipleri ve ağır tacizlerini gören adama, elbette ölüm yüz defa hayattan daha ziyade ona hoş gelir.

Madem Rehber’i bahane edip böyle hiç hatır ve hayale gelmeyen bir evham ile ittiham ediliyorum. Ben ve kardeşlerim Rehber’in hakikatiyle hem imanımızı hem ahlâkımızı tehlikeden kurtardığımız için deriz ki:

Rehber on beş sene evvel telif edilmiş, üç defa tab ile binler nüshası ve el yazısı ile on binler nüshası bu vatanda iştiyak ile okunmak suretinde intişar ettiği halde; yüz bin adam okuyucu hiç kimseden muvafık, muhalif, dindar, dinsizden hiçbirisi dememiş “Ondan zarar gördük.” veya “Vatan ve millete zararı var.” işitmedik. Öyle bir zarar olsaydı, bu ehemmiyetli bir mesele olduğu için intişar edecekti. Halbuki bundan yüz bine yakın şahit gösteririz ki “Biz ondan imanımızı kurtardık, seciye-i milliyemizi onunla düzelttik, istifade ettik.” diye yüz bin şahidi bu davamıza lüzum olsa göstereceğiz.

Acaba bir adamın on hasenesi olsa bir küçük yanlışı nazara alınmadığı halde, böyle yüz bin hasene ve fayda sahibi bir eserin vehmî, asılsız bir kusur tevehhümüyle medar-ı mes’uliyet olabilir mi? Hiç, dünyada hayat-ı içtimaiyeye temas eden hiçbir kanun böyle bir hale suç diyebilir mi?

O eseri tetkik eden ulûm-u İslâmiye ve diniyeye mâlik olmayan ehl-i vukufun suç unsuru diye gösterdikleri:

Birincisi: “Laikliğe aykırıdır, dini siyasete âlet ediyor.”

Halbuki müellifi otuz beş seneden beri siyaseti terk edip bir gazeteyi okumamış ve şakirdlerine de “Siyasetle meşgul olmayınız.” daima demesi, bu suç unsurunu tamamıyla keser.

İkincisi: “Dinî tedrisata taraftar olmak bir suç gösterilmiş.”

Buna karşı deriz: Dünyada buna suç diyen hiçbir ehl-i iman bulunmaz. Hususan hapisteki olanlar içindeki bîçarelere teselli suretinde ders vermiş. Tedrisata taraftarlığını o zaman söylemiş. Bu ise