Maraz-ı Vesveseye Müptela Olanlara Derstir
Ey maraz-ı vesvese ile müptela! Bilir misin vesvesen neye benzer? Musibete benzer. Sen ona ehemmiyet verdikçe şişer, ehemmiyet vermezsen söner. Demek büyük nazarla baksan büyür, küçük görsen küçülür. Korksan ağırlaşır, hasta eder. Korkmasan hafif olur, hafî kalır. Mahiyetini bilmesen devam eder, bilsen gider. Öyle ise bu marazın devasından beş vechini beyan edeceğim. Belki sana da şifa olur. Zira cehil onu davet eder, ilim onu tard eder.
Birinci Vecih: Şeytan, şüpheyi kalbe atar. Eğer kalp kabul etmezse o şüpheden şetme döner. Hayale karşı, şetme benzer bazı hatıraları ve bazı münafî-i edep çirkin halleri tasvir eder. Kalbe eyvah dedirtir, yeise düşürttürür. Vesveseli adam zanneder ki kalbi Rabb’isine karşı sû-i edepte bulunuyor. Müthiş bir halecan hisseder. Bundan kurtulmak için huzurdan kaçar, gaflete dalmak ister.
Ey bîçare, telaş etme! Çünkü o, şetim değil belki tahayyüldür. Tahayyül-ü küfür, küfür